سامانه‌های ترافیک هوشمند یا سامانه‌های ترابری هوشمند(به انگلیسی: Intelligent transportation system ) که به اختصار ITS نامیده می شوند به مجموعه‌ای از ابزارها، امکانات و تخصص‌ها از قبیل مفاهیم مهندسی ترافیک، تکنولوژی‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و مخابراتی اطلاق میشود که به صورت هماهنگ و یکپارچه به منظور بهبود کارآیی و ایمنی در سیستم حمل‌ونقل به کار گرفته می‌شوند.
برقراری نظم ترافیکی به منظور افزایش ایمنی ناوگان حمل و نقل از چالش‌های جدی است. کشورهای مختلف به منظور نظم و افزایش ایمنی رانندگان، مسافران و عابران قوانین ترافیکی راهنمایی و رانندگی را تصویب کرده‌اند، قوانینی که سرپیچی یا عدم رعایت آن ها همراه با ثبت تخلف و جریمه همراه است و توسط پلیس با متخلفین برخورد قانونی خواهد شد.
سامانه‌های ثبت تخلف سالهاست مورد توجه مسئولان این حوزه قرار گرفته است تا به صورت هوشمند، اتوماتیک و بدور از خطای انسانی و عواطف، رانندگان متخلف بلافاصله در هر ساعت از شبانه روز از طریق دوربین‌های مستقر در خیابان، جاده، شهر و… شناسایی شوند.
راهکار ثبت تخلف شریف سیستم که به صورت سامانه‌های چندگانه و یکپارچه قابل تحقق است قادر است انواع تخلف‌های متداول در قوانین ترافیکی را با دقت و سرعت بیشتر در مقایسه با انسان تشخیص داده و به پلیس و ماموران ترافیکی در اعمال قوانین ترافیکی کمک شایانی کند.
از دیگر راهکارهای حوزه ترافیک هوشمند می توان به سامانه چک اپراتوری شریف سیستم (گروه کانکت) اشاره کرد که این سامانه در اختیار سازمان‌ها و ارگان‌های متقاضی قرار می گیرد و با استفاده از این سامانه ضمن تجمیع کلیه تصویر و داده‌های ترافیکی از دوربین‌های ترافیکی(مستقل از نوع دوربین و شرکت) امکاناتی را نیز ارائه میدهد که به عنوان نمونه این قابلیت را در اختیار سازمان مربوطه قرار میدهد تا تصاویر ارسالی از پلاکخوان‌ها مجددا توسط نرم افزار پلاکخوان این سامانه(با دقت ۹۹/۹۴%) پلاکخوانی شده و در صورت تشابه کامل بین دو پلاکخوان به صورت پیشفرض به لیست تایید رفته و در صورت مغایرت در چک لیست قرار گیرد.
چک لیست(پلاکهای مغایرت داشته) توسط کاربر(یا اپراتور) بررسی شده و کاربر می تواند به راحتی ارقام و حروف پلاک را اصلاح کند و نهایتا با استناد به عملیات کاربر پلاک خوان‌ها نمره دهی و رده بندی خواهند شد.
قابلیت‌هایی نظیر گزارش گیری‌های آماری، جستجو با پارامترهای مختلف زمانی، ویرایش پلاک‌ها و… از دیگر ویژگی‌ها و امکانات این سامانه می باشد.
با افزایش تعداد دوربین‌های ترافیکی و سنسورهای متنوع نصب شده در سطح شهر نیاز به سیستمی برای نظارت بر رفتار ترافیکی احساس میشود. حجم بالای اطلاعات تولیدی از این سنسور‌ها نیاز به سیستم پیشرفته‌ای برای پردازش این حجم از اطلاعات بوجود می‌آورد.
سیستم‌های تحلیل‌داده حجیم در بیشتر شهرهای هوشمند جهان استفاده می شود که هسته اصلی سیستم ITS شهر های مختلف است. در این مراکز کنترل به جای نمایش تمامی دوربین‌های سطح شهر با استفاده از سیستم‌های هوش‌مصنوعی اتفاقات دارای اهمیت را مشخص می‌کنند(مانند ترافیک ناگهانی، تصادف، آتش سوزی و …) و تصویر دوربین مربوطه به صورت popup روی صفحه نمایشگر نمایش داده میشود.
این سامانه با توجه به قابلیت توسعه‌پذیری نرم افزاری و سخت افزاری امکان اضافه نمودن ماژول‌های مختلف را دارد و همچنین در صورتی که حجم پردازش بیش از ظرفیت سرور فعلی باشد(به علت افزایش داده و یا اضافه کردن ماژول جدید) تنها با اضافه کردن یک سرور با مشخصات کمتر به مجموعه، امکان افزایش قدرت پردازشی وجود خواهد داشت.
